Các loại thuốc không kê đơn được bán tại nhà thuốc tuy có thể sử dụng mà không cần đơn của bác sĩ và tương đối an toàn. Nhưng khi sử dụng không đúng thuốc vẫn gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Vì vậy bạn cần nắm vững cách sử dụng thuốc không kê đơn sau đây để đảm bảo an toàn nhé.

Thuốc không kê đơn là gì?

Thuốc không kê đơn hay còn được gọi là thuốc OTC (over the counter). Đây là những loại thuốc được bán cho khách hàng mà không cần đơn thuốc của bác sĩ.

Thuốc không kê đơn được sử dụng với mục đích làm giảm bớt các triệu chứng bệnh thông thường như táo bón, tiêu chảy, ho, sổ mũi, sốt, nhức đầu, mệt mỏi,…

Khi sử dụng thuốc không kê đơn mang lại nhiều lợi ích như hạn chế việc phải đi khám nhiều lần với những bệnh thường ngày. Chi phí sử dụng thuốc sẽ thấp hơn.

Những thuốc này nhìn chung là an toàn. Tuy nhiên sẽ vẫn có thể gây ra các tác dụng không mong muốn khi dùng sai cách. Ví dụ như uống không đúng thuốc, gặp các tương tác giữa các thuốc hoặc giữa thuốc với các loại thực phẩm khác, uống quá liều,…. Vì vậy người tiêu dùng cần biết cách sử dụng thuốc không kê đơn an toàn để tránh những nguy cơ tiềm ẩn.

>> THAM KHẢO: Gợi ý danh mục thuốc cho nhà thuốc mới mở

Danh mục thuốc không kê đơn

Danh mục thuốc không kê đơn được Bộ Y tế ban hành tại thông tư 07/2017/TT-BYT.

Nguyên tắc xây dựng danh mục thuốc không kê đơn của Bộ Y tế là:

Đảm bảo an toàn cho người dùng
Đảm bảo việc tiếp cận thuốc kịp thời cho người dân
Phù hợp với thực tế sử dụng, cung ứng thuốc của Việt Nam
Hòa hợp với các quy định, nguyên tắc phân loại thuốc không kê đơn của các nước trong khu vực và trên thế giới

Tiêu chí lựa chọn đưa thuốc vào Danh mục thuốc không kê đơn của Bộ Y tế:

>> XEM THÊM: Cách sử dụng thuốc không kê đơn an toàn

Thuốc có độc tính thấp, trong quá trình bảo quản và khi vào trong cơ thể người không tạo ra các sản phẩm phân hủy có độc tính, không có những phản ứng có hại nghiêm trọng đã được biết hoặc được Tổ chức Y tế thế giới, cơ quan quản lý có thẩm quyền của Việt Nam hoặc nước ngoài khuyến cáo có phản ứng có hại dẫn đến một trong những hậu quả sau đây: Tử vong; Đe dọa tính mạng; Buộc người bệnh phải nhập viện để điều trị hoặc kéo dài thời gian nằm viện của người bệnh; Để lại di chứng nặng nề hoặc vĩnh viễn cho người bệnh; Gây dị tật bẩm sinh ở thai nhi; Bất kỳ phản ứng có hại khác gây hậu quả nghiêm trọng về mặt lâm sàng cho người bệnh do người hành nghề khám bệnh, chữa bệnh đánh giá, nhận định.
Thuốc có phạm vi liều dùng rộng, an toàn cho các nhóm tuổi, ít có ảnh hưởng đến việc chẩn đoán và điều trị các bệnh cần theo dõi lâm sàng;
Thuốc được chỉ định trong điều trị các bệnh không phải là bệnh nghiêm trọng và người bệnh có thể tự điều trị, không nhất thiết phải có sự kê đơn và theo dõi của người hành nghề khám bệnh, chữa bệnh;
Đường dùng, dạng thuốc đơn giản mà người sử dụng có thể tự dùng (chủ yếu là đường uống, dùng ngoài da) với hàm lượng, nồng độ thích hợp cho việc tự điều trị;
Thuốc ít tương tác với các thuốc khác và thức ăn, đồ uống thông dụng;
Thuốc ít có khả năng gây tình trạng lệ thuộc;
Thuốc ít có nguy cơ bị lạm dụng, sử dụng sai mục đích làm ảnh hưởng đến sự an toàn của người sử dụng;
Thuốc đã có thời gian lưu hành tại Việt Nam tối thiểu từ 05 năm trở lên.

Cách sử dụng thuốc không kê đơn an toàn

Để đảm bảo sử dụng thuốc không kê đơn an toàn thì người tiêu dùng cần lưu ý những điều sau:

Đọc kỹ hướng dẫn trước khi uống thuốc

Với bất kỳ loại thuốc không kê đơn nào cũng đều sẽ in hướng dẫn sử dụng trên bao bì. Ngoài ra nhiều thuốc còn có in thêm tờ hướng dẫn sử dụng rời để bên trong hộp thuốc. Bạn cần quan tâm đến các thông tin như:

Thành phần của thuốc: Bạn cần biết trong thuốc có hoạt chất gì, để xem bạn có bị dị ứng với thành phần nào không. Hay là khi bạn đang sử dụng một thuốc khác có thành phần tương tự thì không dùng nữa để tránh quá liều.

Chỉ định: Giúp bạn biết được thuốc có tác dụng gì

Cảnh báo: Bao gồm các tác dụng phụ có thể xảy ra, các tương tác của thuốc với thực phẩm hoặc thuốc khác, khi nào cần dừng sử dụng thuốc.

Liều dùng: Với một số thuốc thì liều dùng sẽ có sự khác nhau giữa các độ tuổi hoặc các đối tượng khác nhau. Ngoài ra không phải loại thuốc nào cũng dùng được cho trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới một tuổi.

Hạn sử dụng: Cần xem phần hạn sử dụng để không sử dụng những thuốc đã hết hạn.

Cách bảo quản thuốc: Bạn cần xem phần này để bảo quản thuốc tốt nhất, không làm thuốc bị hư hỏng, biến đổi chất khi bảo quản sai cách

Cần thận trọng khi dùng thuốc không kê đơn với những đối tượng như mắc bệnh huyết áp cao, đái tháo đường, phì đại tuyến tiền liệt, hen suyễn,….
Nếu đang dùng thuốc kê đơn thì cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc không kê đơn để tránh tương tác thuốc
Không dùng chung thuốc với các vitamin và khoáng chất.

Trên đây là một số lưu ý về cách sử dụng thuốc không kê đơn sao cho an toàn. Các bạn nên ghi nhớ để tránh gặp phải những tác dụng phụ không đáng có nhé.